Artykuły:

Mówi się, że internet to „okno na świat”. Zawiera mnóstwo ciekawych i wartościowych treści służących edukacji, rozrywce itd. Jest też mnóstwo tzw. „złych” treści. Nie trzeba ich specjalnie szukać – czasami wpisując w wyszukiwarkę najbardziej niewinne słowo możemy natrafić na treści niepożądane.

Z danych Fundacji "Dzieci Niczyje" wynika, że ponad 40 % rodziców, których dzieci miały w sieci kontakt z pornografią, nie jest świadomych tego faktu. Ponad 56 proc. rodziców nie wie, że ich dziecko otrzymało wiadomości z ofertami seksualnymi od osób napotkanych w sieci.

Im starsze dziecko, tym więcej posiada umiejętności posługiwania się komputerem, poruszania się w sieci, wyszukiwania stron, komunikowania się z innymi za pomocą np. Facebooka lub innych serwisów społecznościowych. Nie potrafi jednak właściwie zadbać o swoje bezpieczeństwo.

Rodzice z reguły świadomi są tych zagrożeń i starają się im zapobiegać, zabezpieczając domowy komputer. Pamiętać jednak należy również o telefonach komórkowych i innych urządzeniach z dostępem do internetu, takich jak konsole do gier czy nowoczesne telewizory, tzw. Smart TV, które nie posiadają zabezpieczeń przed niepożądanymi treściami.

Zagrożenia, na jakie może dziecko natrafić w sieci, to nie tylko pornografia, lecz również m.in.:
- ekstremalnie brutalne sceny agresji i przemocy
- doświadczanie agresji ze strony rówieśników, wyzwiska, poniżanie np. poprzez komunikatory, fora, czaty, maile (w sieci rówieśnicy czują się anonimowi, niekiedy poniżają kolegów i koleżanki w sposób, w jaki nigdy nie odważyliby się w realnym świecie)
- zawieranie internetowych znajomości (24% dzieci potwierdza, że nawiązuje w internecie kontakty z nieznajomymi)

Jak uchronić dzieci przed niepożądanymi treściami, na które mogą natrafić?

Należy ustalić z dzieckiem zasady korzystania z sieci adekwatne do jego wieku, takie jak maksymalny czas spędzany w sieci. Poza tym komputer (lub laptop) powinien znajdować się w mieszkaniu w miejscu ogólnodostępnym, gdzie wszyscy przechodzą i mogą zaglądać. Nie w pokoju dziecka, nie przy łóżku.

Warto próbować zbudować dobry kontakt ze swoimi dziećmi. Jak najwięcej rozmawiać z nimi. Na różne tematy. Nawet, gdy dorosłym wydadzą się bardzo błahe lub śmieszne. Gdy dziecko będzie przyzwyczajone rozmawiać z rodzicami o wszystkich „ważnych” dla nich sprawach, będzie wiedziało, że może podejść z każdym problemem, nie będzie się krępować.

Omówmy z nimi, jakie treści, strony internetowe są szkodliwe i niebezpieczne. Spróbujmy wyjaśnić, na jakie obrazy może przypadkowo natrafić. Ponieważ nawet 6-latek mógłby przypadkowo obejrzeć „złe” strony, warto rozmawiać o tym nawet z dzieckiem w wieku przedszkolnym, oczywiście w odpowiedni sposób, dostosowany do wieku dziecka. Można powiedzieć np., że „gdy zobaczy w internecie ludzi bez ubrania, to powinien zaraz powiedzieć o tym rodzicom i natychmiast odejść i nie patrzeć”. Starszym dzieciom też należy wyjaśnić, jak zareagować w takiej sytuacji – koniecznie zgłosić rodzicom (którzy mogą np. zablokować taką stronę) i nie oglądać. W rozmowie z dzieckiem/nastolatkiem można wytłumaczyć, że takie treści są niebezpieczne, wyjaśnić, że oglądanie tego może budzić jednocześnie negatywne uczucia (odrazę), ale czasami też pewną ekscytację. Dziecko/nastolatek może czuć się winny z powodu tych odczuć.

Nasza rozmowa z synem/córką, przedstawienie potencjalnego zagrożenia, sposobów reagowania jest bardzo ważne, ponieważ możemy zrobić wszystko, aby dziecko ochronić przed takimi treściami, ale jest prawdopodobne, że i tak je napotka. Urządzenia, programy, filtry zmniejszają szansę, że dziecko będzie miało dostęp do szkodliwych treści, ale tego nie wykluczają, nie muszą być szczelne. Ponadto koledzy w klasie mają również telefony komórkowe z dostępem do internetu, mogą chwalić się innym co zobaczyli. Dzieci odwiedzają się czasami w domach, razem np. grają w gry internetowe. Nasze dziecko ma możliwość korzystać z domowego komputera u kolegi w domu.

Kolejna bardzo ważna sprawa to uczulenie dziecka na to, żeby nie ufało osobom poznanym w sieci. Nigdy nie powinni być pewni, kto jest „po drugiej stronie”. Nieraz dzieci wierzą bezkrytycznie w to, co inni napiszą o sobie, nie myślą, że nieprawdziwe mogą być zainteresowania rozmówcy, nawet wiek i płeć.

W internecie dzieci stają się takie, jakie nie potrafią być w świecie realnym: nieśmiałe, spokojne, niepewne na co dzień – w sieci, która daje złudzenie anonimowości, stają się pewne siebie i towarzyskie. Zresztą zbyt częste surfowanie po sieci prowadzi do dalszych deficytów w społecznych kontaktach w realnym świecie.

Dzieci nie potrafią przewidzieć konsekwencji ujawnienia w internecie swojego wieku, czy numeru telefonu, adresu. Informacja o wieku dziecka jest dla pedofilów, którzy działają w internecie ogromnym ułatwieniem.
Naucz dziecko chronić prywatność. Jeżeli zgadzasz się, aby założyło sobie konto na serwisie społecznościowym, pomóż mu stworzyć bezpieczny profil. Nauczmy, aby konsultowało z nami materiały, które zamierza umieścić w internecie. Dziecko nie zawsze potrafi realnie ocenić konsekwencje opublikowania w sieci np. zdjęć, filmów. „Internet nie zapomina” – coś, co raz trafiło do sieci pozostaje tam właściwie na zawsze, dzięki możliwości wielokrotnego powielenia i umieszczenia na innych stronach.

Np. zamieszczone zdjęcie lub film z dzieciństwa lub z jakiejś bezmyślnej zabawy mogą spowodować problemy w przyszłości. Gdy dziecko dorośnie, może być powodem przykrości w miejscu pracy, narazić na wyśmianie itp. Podobnie jest z materiałami lub wpisami na forach, które obrażają kogoś. Umieszczenie ich w internecie oznacza utratę kontroli nad nimi i ich rozpowszechnieniem, skutki mogą być bardzo poważne.

Z tego samego powodu również rodzice powinni zachować ostrożność publikując w serwisach społecznościowych zdjęcia swoich pociech. Poza negatywnymi skutkami w przyszłości mogą przecież takie zdjęcia trafić do kolekcji pedofila – np. dziecięce fotki z wakacji, w stroju kąpielowym.

Co jest absolutnie konieczne?

Bezwzględnie należy zabezpieczyć komputer domowy i telefon komórkowy dziecka, zainstalować program antywirusowy i zaporę sieciową. Używać filtrów. Podobnych programów jest wiele. Niektóre mają możliwość wysłania e-maila do rodzica z informacją, że dziecko próbowało wejść na zablokowane strony lub pozwalają na ograniczenie dostępu do internetu w wybranych godzinach.

Rodzic powinien też skontaktować się ze swoim operatorem i poprosić o zablokowanie niechcianych treści maksymalnie, jak to jest możliwe. Telefony mają różne systemy operacyjne, należy dopasować program do rodzaju urządzenia. Należy tez pamiętać, że chociaż każdy operator oferuje pewne możliwości zablokowania niewłaściwych treści, programy te nie zawsze są szczelne. Poza tym warto zwrócić szczególną uwagę na tzw. SMS-y Premium, za pośrednictwem których dziecko może bardzo łatwo otrzymać na swój telefon brutalną pornografię. Trzeba poprosić operatora o zablokowanie do nich dostępu.

Można też próbować ustawić filtry na routerze. Niektóre z tych urządzeń mają taką możliwość. Filtry zabezpieczą wszystkie podłączone za pośrednictwem sieci Wi-Fi urządzenia w naszym domu przed niechcianymi treściami, czyli komputer, konsolę, telewizor i częściowo smartfona – częściowo, bo może się on łączyć poza Wi-Fi również przez połączenie operatora, nie zawsze szczelne. Lesław Sierocki w wywiadzie dla „Magazynu Familia” poleca system openDNS http://www.opendns.com/, który odcina niepożądane treści od razu w całym domu na wszystkich urządzeniach.

Warto też zajrzeć na stronę:
www.komputerswiat.pl/poradniki/smartfony-i-tablety/smartfony/2013/05/smartfon-w-rekach-dziecka.aspx

W opracowaniu wykorzystano materiały ze stron:
http://www.egodziecka.pl/Czytelnia/Uczenie-sie/Dziecko-w-sieci-%E2%80%93-jak-uchronic-je-przed-niebezpieczenstwami-%E2%80%93-kilka-praktycznych-rad.html – „Dziecko w sieci – jak uchronić je przed niebezpieczeństwami – kilka praktycznych rad”.
http://www.pomorska.pl/kujawsko-pomorskie/art/7286765,dziecko-bezpieczne-w-internecie-jak-chronic-je-przed-pornografia-i-przemoca-w-sieci,id,t.html – „Dziecko bezpieczne w internecie. Jak chronić je przed pornografią i przemocą w sieci?”
http://www.magazynfamilia.pl/artykuly/Pornografia_w_telefonie_i_komputerze_twojego_dziecka,9137,60.html – „Pornografia w telefonie i komputerze twojego dziecka” wywiad z Lesławem Sierocki
http://www.bezpieczneinterneciaki.pl/dlaczego-chronimy-dzieci-przed-nieodpowiednimi-tresciami-z-internetu – „Dlaczego chronimy dzieci przed nieodpowiednimi treściami z internetu?”
http://tipy.interia.pl/artykul_144,jak-zabezpieczyc-dziecko-przed-niepozadanymi-tresciami-w-internecie.html – „Jak zabezpieczyć dziecko przed niepożądanymi treściami w Internecie?”